ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট

ড° বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁই

ভাৰতত ইভেণ্ট মেনেজমেন্ট বহল পৰিসৰত আৰু বৃহৎ পৰ্যায়ত সম্পন্ন কৰা হয়। বিশ্বৰ কিছু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ মঞ্চ অনুষ্ঠান আৰু টেলিভিছন শ্ব’ ভাৰততেই অনুষ্ঠিত হয়। বিশেষকৈ বিগত কিছু বছৰত ডাঙৰ প্রতিষ্ঠান আৰু বহুজাতিক কোম্পানীৰ দ্রুত বৃদ্ধিয়ে বিভিন্ন ধৰণৰ ইভেণ্টৰ চাহিদা বৃদ্ধিত সহায় কৰিছে।

ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট পাঠ্যক্রম পঢ়ি শিক্ষাৰ্থীসকলে সুন্দৰ কেৰিয়াৰ গঢ়িব পাৰে। বিভিন্ন ব্যক্তি আৰু প্ৰতিষ্ঠানে ইভেণ্ট আয়োজন আৰু পৰিচালনাৰ সংখ্যা যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে, যাৰ ফলত যোগ্য, প্ৰশিক্ষিত ইভেণ্ট মেনেজাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে। ইভেণ্টবোৰ পৰিকল্পনা আৰু সুশৃংখলভাৱে সফল কৰি তোলাৰ বাবে উচ্চমানৰ ইভেণ্ট মেনেজাৰৰ দৰকাৰ হয়। বিয়া, কৰ্পোৰেট ইভেণ্ট, সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান, সংগীত মহোৎসৱ, ক্ৰীড়া প্ৰতিযোগিতা আদি বিভিন্ন সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানত  দক্ষ ইভেণ্ট মেনেজাৰৰ প্ৰয়োজন। যিসকলে এই ক্ষেত্ৰত সৃষ্টিশীলতা, সংগঠন দক্ষতা, আৰু পৰিকল্পনাত সিদ্ধহস্ত, তেওঁলোকৰ বাবে ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট এক উত্তেজনাপূৰ্ণ আৰু লাভজনক কেৰিয়াৰ পথ হ’ব পাৰে।

ইভেণ্টসমূহক উদ্দেশ্য আৰু লক্ষ্যৰ আধাৰত চাৰিটা প্ৰধান শ্ৰেণীত ভাগ কৰিব পাৰি:

বিনোদনমূলক ইভেণ্ট : ইয়াত অন্তর্ভুক্ত থাকে বিনোদন খেলা, সংগীত, আৰু আৰামৰ লগতে বিভিন্ন মনোৰঞ্জনমূলক কার্যকলাপ।

সাংস্কৃতিক ইভেণ্ট : ইয়াত অনুষ্ঠান, ধৰ্মীয় কাৰ্য, কলা, ঐতিহ্য, আৰু লোকসংস্কৃতিৰ পৰিসৰে কৰা ইভেণ্টসমূহ থাকে।

ব্যক্তিগত ইভেণ্ট : ইয়াত বাচল বা পৰিয়ালৰ আনন্দৰ কাৰণে কৰা ইভেণ্টসমূহ অন্তর্ভুক্ত থাকে, যেনে- বিবাহ, জন্মদিন, বার্ষিকী আদিৰ দৰে।

সংগঠনমূলক ইভেণ্ট : এই ধৰণৰ ইভেণ্টসমূহত ব্যৱসায়িক, ৰাজনৈতিক,  বিক্ৰী, নতুন প্ৰডাক্ট উন্মোচন, এক্সপো আদিৰ দৰে কাৰ্যকলাপ থাকে।

এই চাৰিটা শ্ৰেণীই ইভেণ্ট মেনেজমেণ্টৰ বিস্তৃত দিশৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি পৰিচালনা, পৰিকল্পনা, আৰু কাৰ্যন্বয়ৰ বাবে ভিন্ন প্ৰকৃতিৰ আৰু কাৰ্য্যৰ ক্ষেত্ৰ সৃষ্টি কৰে।

ইভেণ্টসমূহক ইয়াৰ উদ্দেশ্য আৰু লক্ষ্যৰ আধাৰত বেছি পৰিসৰে তলত উল্লেখ কৰা দৰে  ভাগ কৰিব পৰা যায়, যেনে –

কৰ্পৰেট ইভেণ্ট : এই ক্ষেত্ৰত ইন-হাউচ ইভেণ্ট আৰু বৃহৎ ইভেণ্টসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত থাকে, যাৰ উদ্দেশ্য হৈছে প্ৰডাক্ট বা সেৱাৰ প্ৰচাৰ। এই ইভেণ্টসমূহ কৰ্পৰেট ক্ষেত্ৰৰ লোকসকলৰ মাজত মিটিং পইণ্ট হিচাপে কাম কৰে।

ট্ৰেড মেলা : ইয়া গ্ৰাহক আৰু ব্যৱসায়ী সহযোগীসকলৰ সৈতে নতুন প্ৰডাক্টসমূহ উপস্থাপন কৰাৰ বাবে এক শ্ৰেষ্ঠ সুযোগ।

ট্ৰেড শ্ব’ : এইটো হৈছে এক প্ৰদৰ্শনী, য’ত কোম্পানীসমূহ নিজৰ নতুন প্ৰডাক্টসমূহ উপস্থাপন আৰু প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে। এক প্ৰফেচনেল উপস্থাপনা অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ।

মিটিং : বৃহৎ কোম্পানীসমূহত সাধাৰণ ব্যৱসায়িক ইভেণ্ট। ইয়াৰ মুল উদ্দেশ্য হৈছে অপাৰেশন আৰু বিত্তীয় কৌশলসমূহ আলোচনা কৰা।

চেমিনাৰ : ইয়া হৈছে শিক্ষামূলক ইভেণ্ট, য’ত মেনেজাৰ আৰু কৰ্মচাৰীৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰা হয়। 

কনফাৰেঞ্চ : ইয়া হৈছে খুব জনপ্রিয় আৰু গুৰুত্বপূর্ণ ব্যৱসায়িক ইভেণ্ট। একাডেমিক, চিকিৎসা আৰু ব্যৱসায়িক কনফাৰেঞ্চৰ ইভেণ্ট মেনেজমেণ্টৰ সৰ্বাংগীন বিশ্লেষণ।

খেল ইভেণ্ট : এই ইভেণ্টসমূহ স্কুল বা কলেজৰ ভিতৰত বা ৰাজ্যিক স্তৰত হ’ব পাৰে। খেলৰ ইভেণ্টসমূহ এক দিনৰ নহয়, এইবোৰৰ বাবে পূৰ্ণৰূপে পৰিকল্পনা কৰা উচিত। বৃহৎ পৰিসৰত ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তৰাষ্ট্ৰীয় খেল ইভেণ্টসমূহ এক বৃহৎ দলৰ ইভেণ্ট মেনেজাৰ দ্বাৰা পৰিকল্পিত হয়।

সঙ্গীত ইভেণ্ট : সঙ্গীত ইভেণ্টসমূহৰ বাবে দর্শকৰ পৰিচালনা, টিকট বিক্ৰী আৰু আসন উপলব্ধতা আদিৰ পৰিচালনা আৰু শিল্পী আৰু সহকৰ্মীসকলৰ পৰিসৰে যোজনা কৰিব লাগে।

নেটৱৰ্কিং ইভেণ্ট : এই ইভেণ্টসমূহ যোগাযোগ স্থাপন আৰু ব্যক্তিগত মার্কেটিংৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সুযোগ।

উদ্বোধনী অনুষ্ঠান : এই অনুষ্ঠানসমূহ সাধাৰণতে দুই বা তাতকৈ অধিক দিন চলা কনভেনচন, বাৰ্ষিক মিটিং বা আন ইভেণ্ট আৰম্ভ কৰিবলৈ অনুষ্ঠিত হয়।

থীম পাৰ্টী : থীম ভিত্তিক বিশেষ অনুষ্ঠান, য’ত জনপ্রিয় ইভেণ্টসমূহৰ বাবে পৰিকল্পনা আৰু আইডিয়া প্রদান কৰা হয়।

এৱাৰ্ড অনুষ্ঠান : এই অনুষ্ঠানসমূহ মূল কর্মচাৰী বা গ্ৰাহকসকলক সন্মানিত কৰিবলৈ আৰু মটিভেট কৰিবলৈ অনুষ্ঠিত হয়।

ব’ৰ্ড মীটিং : এই মিটিংসমূহৰ লক্ষ্য হৈছে কৌশলগত লক্ষ্য আৰু ভৱিষ্যতৰ দিশ নিৰ্ধাৰণ। এই মিটিংৰ পৰিসৰ আৰু পৰিকল্পনা প্ৰকৃতিৰ ক্ষেত্ৰত অত্যন্ত গুৰুত্বপূর্ণ।

টীম বিল্ডিং ইভেণ্ট : কোম্পানীসমূহৰ বাবে টীমৰ বিকাশ আৰু মটিভেশন বৃদ্ধি কৰা ইভেণ্ট।

ব্যৱসায়িক ডিনাৰ : এক পৰম্পৰাগত কৰ্পৰেট ইভেণ্ট য’ত কাৰ্যকালৰ শেষ বা নতুন মাইলষ্ট’ন উদযাপন কৰা হয়।

প্ৰেছ কনফাৰেঞ্চ : নতুন প্ৰডাক্ট পণ্যসমূহ প্ৰচাৰ, বিপণন অভিযান আৰম্ভ বা শ্বেয়াৰহোল্ডাৰ আৰু ৰাজহুৱা গোটক বিত্তীয় বিষয়সমূহৰ বিষয়ে জানিবলৈ এক উপযুক্ত ইভেণ্ট।

শ্বেয়াৰহোল্ডাৰ মিটিং : বছৰি এক বাঞ্ছনীয় অনুষ্ঠান য’ত কোম্পানীৰ শ্বেয়াৰহোল্ডাৰক কোম্পানী বিষয় আৰু ব’ৰ্ড অফ ডাইৰেক্টৰ নিৰ্বাচন কৰা হয়।

ইনচেন্টিভ ইভেণ্ট : কৰ্মচাৰীৰ মটিভেশন বা গ্ৰাহকৰ সৈতে সম্পর্ক দৃঢ় কৰিবলৈ এই ইভেণ্ট পৰিকল্পিত হয়।

এক্সিকিউটিভ ৰিট্ৰিট :  চাপৰ পৰা মুক্তি আৰু সৃষ্টিশীল চিন্তা বৃদ্ধি কৰা ইভেণ্ট।

বিবাহ : দম্পতিসকলৰ জীৱনৰ অন্যতম গুৰুত্বপূর্ণ দিন। এই ইভেণ্টৰ পৰিকল্পনাত পেচাদাৰী মেনেজাৰসকলে সহায় কৰে।

বিবাহ বার্ষিকী : দম্পতিসকলৰ জীৱনৰ মাইলষ্ট’ন উদযাপন কৰিবলৈ এই ইভেণ্ট পৰিকল্পনা কৰা হয়।

জন্মদিন : সাধাৰণতে পেচাদাৰী মেনেজাৰৰ প্ৰয়োজন নাথাকে, কিন্তু কিছুমান ক্ষেত্ৰত সহায়ৰ প্ৰয়োজন হৈছে।

পৰিয়ালৰ ইভেণ্ট : পৰিয়ালৰ সকলো সদস্যৰ সৈতে একেলগ হৈ অনুষ্ঠান উদযাপন কৰাৰ সুযোগ।

কনভেনচন : কনভেনচন হৈছে এক আনুষ্ঠানিক সভা, য’ত সদস্যসকল বা প্রতিনিধিসকলৰ এক মেলা হয়।

আগতে ইভেণ্ট মেনেজমেন্টৰ শিক্ষা প্ৰদানৰ বাবে কোনো অনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ ব্যৱস্থা নাছিল। ইভেণ্ট মেনেজমেন্ট কোম্পানিসকলৰ বাবে এইটো এটা ডাঙৰ সমস্যা আছিল, কাৰণ তেওঁলোকক নিজৰ কৰ্মচাৰীক প্ৰশিক্ষণ দি বহু সময় ব্যয় কৰিবলগা হৈছিল। কিন্তু, প্ৰায়ে দেখা গৈছিল যে তেনে পৰিপূৰ্ণভাৱে প্ৰশিক্ষিত কৰ্মচাৰীসকলক অধিক ভাল সুবিধাৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰতিষ্ঠানলৈ নিযা হৈছিল।  পৰিচালনাৰ দিশত উচ্চ মানৰ দক্ষতা আৰু জ্ঞানৰ অভাৱ লক্ষ্য কৰা গৈছিল। এইটো সমস্যাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, ইভেণ্ট মেনেজমেন্টৰ ক্ষেত্ৰত আনুষ্ঠানিক শিক্ষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা অনুভূত হৈছিল। ফলস্বৰূপে, শিক্ষাৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত ইভেণ্ট মেনেজমেন্টৰ আৰ্হি গঢ়ি তোলাৰ প্ৰয়াস আৰম্ভ হয়, যাতে এই ক্ষেত্ৰত দক্ষ আৰু প্ৰশিক্ষিত পেচাদাৰী জন্ম ল’ব পাৰে।

ইভেণ্ট মেনেজমেণ্টৰ বিভিন্ন পাঠ্যক্রম (যেনে – স্নাতক , স্নাতকোত্তৰ ,  ডিপ্ল’মা , চাৰ্টিফিকেট আদি)ত শিক্ষা গ্রহণ কৰিব পৰা কেইনমান শিক্ষানুষ্ঠান হ’ল- নেচনেল একাডেমী অৱ ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট এণ্ড ডেভেলপমেণ্ট (https://www.naemd.com/),এমিটি গ্ল’বেল বিজনেছ স্কুল (https://www.amity.edu/un/ba-event-management.asp),নেচনেল ইনষ্টিটিউট অৱ ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট (এন আই ই এম) (https://www.niemindia.com/) ,চিম্বায়’ছিছ ইনষ্টিটিউট অৱ মিডিয়া এণ্ড কমিউনিকেচন, পুনে (https://www.simc.edu/) ,ইণ্ডিয়ান স্কুল অৱ মিডিয়া (আই এছ এম), মুম্বাই (https://www.ism.ind.in/) ,লাভলী প্ৰফেচনেল ইউনিভাৰ্চিটি (https://www.lpu.in/),খ্ৰীষ্ট ইউনিভাৰ্চিটি (https://christuniversity.in/) ,ত্ৰিত্য ইনষ্টিটিউট অৱ ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট (https://eventmanagementinstitute.in/) আদি ।

ইভেণ্ট মেনেজমেণ্ট উদ্যোগত বহু ধৰণৰ পদ আছে, তাৰে কেইটামানৰ বিষয়ে তলত আলোচনা কৰা হৈছে ।

ইভেণ্ট কনচেপচুৱেলাইজাৰ (Event Conceptualiser): এজন পেচাদাৰী যি ইভেণ্টৰ সৃষ্টিশীল দিশ আৰু পৰিকল্পনা নিৰ্ধাৰণ কৰে। সেয়া হৈছে, তেওঁ ইভেণ্টৰ সামগ্ৰিক থীম, গঠন, আৰু ফ্ল’ৰ ওপৰত দৃষ্টিভংগী তথা পৰিকল্পনা কৰে, যাৰ দ্বাৰা ক্লায়েন্টৰ উদ্দেশ্য আৰু লক্ষ্য পূৰণ কৰিব পৰা যায়। তেওঁলোকৰ ভূমিকা এক আইডিয়া বা ধাৰণাক বাস্তৱায়িত ইভেণ্টৰ ৰূপত পৰিণত কৰাৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূর্ণ।

ইভেণ্ট প্ৰডাকশ্যন মুৰব্বী (Event Production Head): এজন উচ্চ পদৰ পেচাদাৰী যি ইভেণ্টৰ প্ৰডাকচন প্ৰক্ৰিয়া পৰিপূৰ্ণৰূপে পৰিচালনা কৰে। তেওঁ ইভেণ্টৰ সকলো লগিষ্টিক আৰু প্ৰযুক্তিগত দিশসমূহৰ পৰিচালনা কৰে আৰু ইভেণ্টৰ আৰম্ভণিৰ পৰা অন্ত পৰ্যন্ত সকলো কিছু সুষ্ঠুভাৱে চলাৰ নিশ্চয়তা দিয়ে। এইটোৰ অন্তৰ্গত হৈছে বিভিন্ন দলৰ সৈতে সমন্বয় কৰা, ইভেণ্টৰ প্ৰডাকচনৰ গুণমান নিশ্চিত কৰা, আৰু সময়ৰ পৰিসীমা আৰু বাজেট পৰিচালনা কৰা।

ইভেণ্ট মাৰ্কেটিং মেনেজাৰ (Event Marketing Manager): এজন পেচাদাৰী যি ইভেণ্টবোৰক প্ৰসাৰিত কৰাৰ বাবে পৰিকল্পনা আৰু কৌশল প্ৰস্তুত কৰে, যাতে সেয়া লক্ষ্যযুক্ত দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰে আৰু ব্যৱসায়িক লক্ষ্য পূৰণ কৰে। তেওঁ ইভেণ্টৰ প্ৰসাৰণ, দৰ্শকৰ আগ্ৰহ সৃষ্টি, আৰু উপস্থিতি বৃদ্ধি কৰাৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীভূত থাকে। তেওঁ ইভেণ্ট পৰিকল্পনা আৰু প্ৰডাকচন দলেৰে মিলা মাৰি কাম কৰে যাতে মাৰ্কেটিং কৌশল ইভেণ্টৰ সামগ্ৰিক লক্ষ্য আৰু উদ্দেশ্যৰ সৈতে সঙ্গতিপূৰ্ণ থাকে।

হস্পিটেলিটি মেনেজাৰ (Hospitality Manager) : এজন পেচাদাৰী ব্যক্তি যিয়ে ইভেণ্টত অতিথিসকলৰ অভিজ্ঞতা নিশ্চিত কৰে, বিশেষকৈ সেয়া খাদ্য, বাসস্থান, আৰু অতিথিৰ যতনৰে সম্পৰ্কিত। তেওঁ হস্পিটালিটিৰ বিভিন্ন দিশ পৰিচালনা কৰিবলৈ দায়িত্বৱান থাকে, যেনে- অতিথি সেৱা, কেটাৰিং, স্থান সমন্বয়, আৰু অংশগ্ৰহণকাৰীসকলৰ সুবিধা আৰু মঙ্গলৰ যতন।

ইভেণ্ট কম্প্লায়েন্স আৰু অনুমতি মেনেজাৰ (Event Compliance & Permissions Manager): এজন পেচাদাৰী যি ব্যক্তি যিয়ে ইভেণ্টৰ সকলো দিশ আইনী নিয়ম, সুৰক্ষা মান, আৰু স্থানীয় কৰ্তৃপক্ষৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰাৰ বাবে দায়িত্বৱান থাকে। এই ভূমিকা ইভেণ্টটোৰ সুশৃংখল, আইনী, আৰু বাধা বিহীন পৰিচালনা নিশ্চিত কৰে। তেওঁ ইভেণ্টৰ বাবে সকলো প্ৰয়োজনীয় পৰমিশন আৰু অনুমতি ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰে আৰু সকলো আইনী প্ৰক্ৰিয়া আৰু কাগজপত্ৰ পৰিচালনা কৰে।

ইভেণ্ট টেকনলজিষ্ট (Event Technologist): এজন পেচাদাৰী যিজনে ইভেণ্টৰ সকলো প্ৰকাৰৰ প্ৰযুক্তিগত দিশৰ পৰিচালনা কৰে। এইটোত অডিঅ’ভিজ্যুয়েল (AV) পৰিসৰে, লাইটিং আৰু ছাউণ্ড চিষ্টেমৰ পৰা আৰম্ভ কৰি, ভাৰ্চুৱেল আৰু হাইব্ৰিড ইভেণ্ট প্লাটফৰ্মসমূহ, ডিজিটেল চাইনেজ, আৰু ইণ্টাৰেক্টিভ প্ৰযুক্তিসমূহৰ পৰিচালনা অন্তৰ্ভুক্ত। ইভেণ্ট টেকনলজিষ্টে প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি অংশগ্ৰহণকাৰীসকলৰ অভিজ্ঞতা উন্নত কৰে আৰু ইভেণ্টৰ সময়ত সকলো কিছু সুস্থিৰভাৱে চলি থাকে।

ফোন : ৯৪৩৫১-৮৮৬৩০