বৰ্ণালী ভট্টাচাৰ্য
পুৰুষ-নাৰী নিৰ্বিশেষে বিভিন্ন বয়সৰ লোকৰে চুলিৰ সৰা সমস্যাই দেখা দিয়ে। দৈনিক এইডালৰ বেচিসংখ্যক চুলিৰ সৰিলে তাক অস্বাভাৱিক বুলি গণ্য কৰা হয।প্ৰকৃততে ই হৈছে এবিধ ৰোগ আৰু ইয়াৰ নাম হৈছে “টেলোজেন ইচলামিয়াম।” অপৰিণত চুলিৰ সৰি যোৱাৰ ভালেমান কাৰন থাকে।এটা কথা যে চুলি সৰা কথাটোৰ বিষয়ে চিন্তা কৰাৰ বাবেও বেচিকৈ আৰু চুলি সৰাত অৰিহনা যোগাই। সেয়েহে এনে ধৰনৰ চুলি সৰাৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হলে অতি সোনকালেই চিকিৎসক পৰামৰ্শ লোৱা উচিত।
চুলি সৰাৰ বিভিন্ন কাৰণসমূহৰ ভিতৰত প্ৰসৱোত্তৰকালীন দৈহিক সমস্যা হৈছে অন্যতম। সন্তানক Breastfeeding কৰাই থকাৰ সময়ছোৱাত মহিলাৰ মুৰৰ চুলি তিনিশৰ পৰা চাৰিশডাললৈকে সৰিব পাৰে।এই সম্যসা সাধাৰণ দুই তিনিমাহলৈকে থাকে। প্ৰকৃততে ই হৈছে এক স্বাভাৱিক শৰীৰতাত্বিক পৰিঘটনা।এই সম্যসা তেনেদৰে দীৰ্ঘম্যাদী হোৱাৰ শংকা নিতান্তই অমুলক।সাধাৰণতেই প্ৰসৱৰ পাচঁ ছয় মাহৰ পাছত এই সম্যসা সমাধান হৈ যায়। ইয়াৰ পিছৰ চুলি সৰা নিৰিখ পূৰ্বৰ স্বাভাৱিক অৱস্থালৈ আকৌ ঘুৰি আহে। সেই বাবে এই সময়ত চিকিৎসকৰ কাষচপাৰ আৱশ্যক নাই। মই বিশেষকৈ প্ৰসৱোত্তৰকালীন সময়ছোৱাত কিয় আমাৰ চুলি বেছিকৈ সৰে এই বিষয়ে কবলৈ বিচাৰিছোঁ।
নাৰীসকলৰ শৰীৰত কেতবোৰ হৰম’নৰ প্ৰভাৱত এনে সম্যসা আহে। প্ৰসৱৰ পিছৰ চুলি সৰা এটা সাধাৰণ অৱস্থা যিটো প্ৰসৱৰ প্ৰায় তিনিমাহ পিছত দেখা দিয়ে আৰু ছমাহলৈকে চলিব পাৰে। গৰ্ভাৱস্থাৰ ই স্বাভাৱিক অংশ আৰু ই সাময়িকভাৱেহে হয়। বেছিভাগৰে চুলিখিনি পুনৰ মূল পূৰ্ণতালৈ গজি উঠে। আপোনাৰ মূৰৰ ছালৰ ছালৰ সৰু সৰু ছিদ্ৰৰ পৰা চুলি গজে যাক ফোলিকল বোলা হয়। আপোনাৰ চুলিবোৰ অবিৰতভাৱে বাঢ়িছে আৰু ছিটিকি আছে। চুলিৰ বৃদ্ধিৰ এই চক্ৰটোৰ তিনিটা পৰ্যায় থাকে যিবোৰ আপোনাৰ গোটেই জীৱনত পুনৰাবৃত্তি হয়:
এনাজেন পৰ্যায় হৈছে সক্ৰিয় চুলিৰ বৃদ্ধিৰ পৰ্যায়। ই দুবছৰৰ পৰা ছবছৰৰ ভিতৰত থাকিব পাৰে। আপোনাৰ বেছিভাগ চুলি (৮৫%ৰ পৰা ৯০%) যিকোনো সময়তে এই পৰ্যায়ত থাকে। কেটাজেন পৰ্যায় হৈছে এটা চুটি, পৰিৱৰ্তনশীল পৰ্যায় য’ত চুলিৰ গুৰিবোৰ সংকুচিত হয়। টেল’জেন পৰ্যায় হৈছে প্ৰায় তিনি মাহ ধৰি চলি থকা জিৰণিৰ পৰ্যায়। ইয়াৰ পিছত, ফোলিকেলে চুলিখিনি মুকলি কৰি দিয়ে আৰু চুলিবোৰ সৰি পৰে। প্ৰসৱৰ পিছৰ চুলি সৰাৰ আন এটা নাম হ’ল টেলজেন এফ্লুভিয়াম। গৰ্ভাৱস্থাৰ হৰম’নৰ ফলত বৃদ্ধি পোৱা পৰ্যায়ত থকা বহু চুলি (এনাজেন) হঠাতে জিৰণিৰ পৰ্যায়ত (টেল’জেন) প্ৰৱেশ কৰে। কেইমাহমানৰ পিছত সেই চুলিখিনি হেৰুৱাই পেলায়। সাধাৰণতে আপোনাৰ মূৰৰ ছালত ৮০,০০০ৰ পৰা ১,২০,০০০ চুলি থাকে আৰু প্ৰসৱৰ পিছত দৈনিক ১০০ টাতকৈ অধিক চুলি কমি যায়। প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা কিমান দিনলৈ থাকে? যদিও চুলি সৰাটো দুখজনক হ’ব পাৰে, তথাপিও প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা সাময়িক। ছমাহতকৈ কম সময়ৰ বাবে শ্বেডিং হ’ব লাগে। আপোনাৰ শিশুৱে এবছৰ বয়সৰ সময়লৈকে আপোনাৰ চুলিখিনি পুনৰ পূৰ্ণতা লাভ কৰিব লাগে।
প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা কিমান সাধাৰণ?
জন্মৰ সময়ত মহিলা আৰু মহিলা হিচাপে নিযুক্তি দিয়া লোকৰ ই এক অতি সাধাৰণ ধৰণৰ চুলি সৰা। বেছিভাগ মানুহেই প্ৰসৱৰ পিছত কিছু পৰিমাণে চুলি সৰা লক্ষ্য কৰে। গৰ্ভাৱস্থাৰ সময়ত আৰু পিছত ইষ্ট্ৰজেন হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তনৰ ফলত প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা হয়। গৰ্ভাৱস্থাৰ শেষৰ ত্ৰিমাসিকত আপোনাৰ ইষ্ট্ৰজেনৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি পায়। ইয়াৰ ফলত চুলিৰ সাধাৰণ ছিটিকি পৰাটো ৰোধ হয়। এই সময়ছোৱাত আপুনি লক্ষ্য কৰিব পাৰে যে আপোনাৰ চুলিবোৰ বেছি কোমল আৰু ডাঠ হৈ থাকে। প্ৰসৱৰ পিছত ইষ্ট্ৰজেনৰ মাত্ৰা কমি যায়। ইয়াৰ ফলত বৃহৎ সংখ্যক চুলি চুলিৰ বৃদ্ধিৰ জিৰণিৰ পৰ্যায়ত প্ৰৱেশ কৰে। কেইমাহমানৰ পিছত এই চুলিখিনি ছিঙিবলৈ আৰম্ভ কৰে।
প্ৰসৱৰ পিছৰ চুলি সৰা কেনেকৈ চিকিৎসা কৰা হয়?
প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰাৰ কোনো চিকিৎসা নাই যদিও এই পদক্ষেপসমূহে আপোনাৰ চুলিক ভৰপূৰ অনুভৱ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে আৰু অধিক চুলি সৰা আৰু ক্ষতি ৰোধ কৰিব পাৰে। ভলিউম যোগ কৰা চেম্পু আৰু কণ্ডিচনাৰ বাছি লওক। ভলিউমাইজিং চেম্পু আৰু লাইটাৰ কণ্ডিচনাৰে আপোনাৰ চুলিত শৰীৰ যোগ কৰিব পাৰে। আপোনাৰ চুলিৰ ধৰণৰ বাবে সৰ্বোত্তম কাম কৰা সামগ্ৰী বিচাৰিবলৈ আপুনি পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা কৰিব লাগিব। চুলিৰ লগত সাৱধানে চিকিৎসা কৰক। চুলি ধোৱা আৰু চুলি ফানিওৱা ৰ সময়ত ভাল ফণী ব্যৱহাৰ কৰক। ক্ষতি ৰোধ কৰিবলৈ ব্ল’ ড্ৰাইয়াৰ আৰু ষ্টাইলিং আইৰনত কম তাপৰ ছেটিংছ ব্যৱহাৰ কৰক। টাইট পনিটেইল আৰু ব্ৰেইড এৰক যিয়ে আপোনাৰ চুলিত টেনচন বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু চুলি অধিক সৰাব পাৰে। বেলেগ হেয়াৰষ্টাইল এটা চেষ্টা কৰক। চুটিকৈ কাটিলে আপোনাৰ চুলিক পূৰ্ণ ৰূপ দিব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও যত্ন লোৱাটো সহজ, যিটো নতুন সন্তান জন্ম দিলে সহায়ক হ’ব পাৰে। লগতে নিশ্চিত হওক যে আপুনি স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্যৰ দ্বাৰা চুলিৰ বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় পুষ্টিকৰ উপাদান লাভ কৰিছে। আপোনাৰ খাদ্য পৰিপূৰক হিচাপে ভিটামিনৰ বিষয়ে আপোনাৰ চিকিৎসক সৈতে কথা পাতক।
প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা কেনেকৈ প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰি?
প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা ৰোধ কৰিবলৈ একো কৰিব নোৱাৰি। কিন্তু আগতীয়াকৈ কিছু পদক্ষেপ লব পাৰি। প্ৰসৱৰ পিছত চুলি সৰা স্থায়ী নহয়। পুৰণি চুলি সৰি পৰাৰ লগে লগে নতুন চুলি পুনৰ গজিবলৈ আৰম্ভ কৰিব। নাৰী দেহৰ হৰমন বিলাকে চুলি গজেৱাটোও এটা উল্লেখযোগ্য দায়িত্ব বহন কৰে। প্ৰকৃততে এই নতুন চুলিবোৰৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ খাটিৰতে পুৰনি চুলিবোৰ সৰি যায়। সেই হেতুকে প্ৰসৱৰ পৰৱৰ্তী দুই চাৰি মাহৰ ভিতৰত চুলি সৰাৰ মাত্ৰা বাঢ়ি যায়। সৰা চুলিবোৰৰ ফলিকোলৰ পৰা কিছুদিন পিছত নকৈ চুলি গজিবলৈ আৰম্ভ কৰে।প্ৰকৃতিৰ নিজস্ব নিয়ম অনুযায়ী ইষ্টোজেনৰ প্ৰভাৱত তালুত নতুন চুলি গজা আৰম্ভ কৰে।আমাৰ দেশৰ এক বুজনসংখ্যক নাৰীয়ে গৰ্ভাৱস্থাৰ আগৰে পৰা অপুষ্টিজনিত ৰোগত আক্ৰান্ত হয,যাৰ বাবেই এই চুলি সৰা সমস্যাটো বহুত দিনলৈকে বাঢে। তাৰোপৰি ৰক্তহীনতা আমাৰ দেশৰ এটা সতকাই দেখা দিয়া সমস্যা।সৰহভাগ নাৰীয়েই ৰক্তহীনতাত আক্ৰান্ত হয আৰু আইৰনৰ অভাৱত ৰক্তহীনতা হৈ চুলি সৰিব পাৰে। গৰ্ভাৱস্থাত কেলচিয়াম, ই ভিটামিন, আদিকে ধৰি সঠিক কেল’ৰিযুক্ত খাদ্য খোৱা উচিত। সেই সময়ত কেচুৱাক গাখীৰ খুৱাই থকাৰ বাবে মাতৃসকলৰ পুষ্টিকৰ আহাৰৰ প্ৰয়োজন অতি বেচি।মাছ মাংস লগতে শাক পাচলি,সতেজ ফলৰ ৰস, কণী, প্ৰচুৰ পৰিমানে খোৱা উচিত। এই খিনি মানি চলিলে চুলি সৰা সমস্যাটিৰ পৰিসৰ ব্যপক নহয়।
ফোনঃ ৯৭০৬০-৬২৮৬৩
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.