ড° বুলজিৎ বুঢ়াগোহাঁই
যোগ হৈছে শৰীৰ, মন আৰু আত্মাৰ মাজত ঐক্য আৰু সংহতি স্থাপন। যোগ হৈছে মানুহৰ শৰীৰ আৰু মনক ভাল অৱস্থাত ৰখাৰ অন্যতম ফলপ্ৰসূ প্ৰাকৃতিক উপায়। আমি আজি এনে এখন পৃথিৱীত বাস কৰি আছোঁ য’ত মানুহ আগতকৈ অধিক স্বাস্থ্য সচেতন হৈ পৰিছে। এজন যোগ প্ৰশিক্ষকে কেৱল বিভিন্ন যোগৰ ভংগীমা আৰু শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ কৌশল (প্ৰণায়াম) শিকোৱাই নহয়, তেওঁ শিক্ষাৰ্থীসকলক অন্তৰাত্মা সৈতে সমন্বয় স্থাপন কৰিবলৈ সহায় কৰে। এইটো এক মহৎ বৃত্তি যি কেৱল নিজৰ শাৰীৰিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰাত সহায় নকৰে কিন্তু আনক তেওঁলোকৰ স্বাস্থ্য উন্নত কৰাত সহায় কৰে। এজন ভাল যোগ প্ৰশিক্ষক হোৱাৰ একমাত্ৰ প্ৰয়োজনীয়তা হ’ল সঠিক নিৰ্দেশনা আৰু নিয়মীয়া অনুশীলনৰ সৈতে যোগৰ বিষয়ে সুসংগঠিত জ্ঞান থকা। ২০১৪ চনৰ ডিচেম্বৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘই ২১ জুনক আন্তৰ্জাতিক যোগ দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰাৰ পিছত, যোগ শিকিবলৈ আৰু অনুশীলন কৰিবলৈ মানুহৰ আগ্ৰহ বৃদ্ধি পাইছে আৰু ফলস্বৰূপে যোগ প্ৰশিক্ষকৰ চাহিদা ভাৰততে নহয় বিদেশতো বৃদ্ধি পাইছে। যোগ হৈছে এক সাৰ্বজনীনভাৱে স্বীকৃত কলা। যোগ যিকোনো ব্যক্তিৰ বাবে।
যোগ প্ৰশিক্ষক/শিক্ষক হিচাপে সফল হ’বলৈ হ’লে যোগ, প্ৰশিক্ষণ আৰু যোগ অনুশীলনৰ অভিজ্ঞতা, ব্যক্তিগত সুস্থতা, শক্তি আৰু নমনীয়তাৰ এক ভাল স্তৰৰ প্ৰতি আগ্ৰহ আৰু বিশ্বাস থাকিব লাগে । তেওঁলোকৰ বিভিন্ন ক্ষমতা, সংগঠিত, অনুপ্ৰাণিত স্ব-আৰম্ভণি আৰু উৎকৃষ্ট শৰীৰবিজ্ঞানৰ জ্ঞান থকা লোকৰ প্ৰতি সহানুভূতিশীল হোৱাৰ ক্ষমতা থাকিব লাগে। লগতে ভাল যোগাযোগৰ দক্ষতা , যোগত বিশ্বাস কৰিবলৈ আনক প্ৰেৰণা যোগোৱাৰ দক্ষতা,শক্তিশালী দৃঢ়তা,আটাইতকৈ কঠিন “আসন”বা যোগৰ অৱস্থান অভ্যাস কৰাৰ ইচ্ছাশক্তি থাকিব লাগে , আন্তঃব্যক্তিগত দক্ষতা আদি থাকিব লাগে। যোগৰ অভ্যাস নিয়মীয়াভাৱে চলাই থকাটো অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয়। ইয়াৰ দ্বাৰা নিজৰ যোগৰ দক্ষতা আৰু শাৰীৰিক সুস্থতা উন্নত কৰিব পাৰিব। শাৰীৰিক আৰু মানসিক সুস্থতা বজাই ৰখা খুবেই গুৰুত্বপূর্ণ। যোগৰ ক্ষেত্ৰত নিয়মীয়া গৱেষণা চলাই থকাটো খুবেই প্ৰয়োজনীয়। ইয়াৰ দ্বাৰা নতুন প্ৰক্ৰিয়া আৰু আসনৰ বিষয়ে জ্ঞান লাভ কৰিব পাৰি। সামাজিক মিডিয়াৰ জৰিয়তে যোগৰ অভিজ্ঞতা আৰু দক্ষতা শ্বেয়াৰ কৰিব লাগে । বিভিন্ন যোগৰ ক্ষেত্ৰত বিশেষত্ব থাকিলে চাহিদা আৰু প্ৰত্যাশা বৃদ্ধি পায়।
যোগ প্ৰশিক্ষক/শিক্ষক হ’বলৈ হ’লে চাৰ্টিফিকেট , ডিপ্ল’মা, প’ষ্ট গ্ৰেজুৱেট ডিপ্ল’মা , স্নাতক, স্নাতকোত্তৰ আদি পাঠ্যক্ৰম গ্ৰহণ কৰিব লাগে।
যোগৰ শিক্ষা গ্রহণ কৰিব পৰা কেইখনমান কেইখনমান শিক্ষানুষ্ঠান হ’ল –মোৰাৰজী দেশাই ৰাষ্ট্ৰীয় যোগ প্ৰতিষ্ঠান (http://www.yogamdniy.nic.in),
মোৰাৰজী দেশাই ৰাষ্ট্ৰীয় যোগ প্ৰতিষ্ঠানে আগবঢ়োৱা পাঠ্যক্রমবোৰ হ’ল- Foundation Course in Yoga Science For Wellness , Certificate Course in Yoga For Protocol Instructor (CCYPI), Foundation Course in Yoga Science For Wellness (FCYscW), Certificate Course in Yoga Prana Vidya (CCYPV),Certificate Course in Yoga For Protocol Instructor (CCYPI),Certificate Course in Yoga Science for Special Interest Group,Certificate Course in Yoga For Wellness Instructor (CCYWI),Certificate Course For Yoga Therapy Assistant (CCYTA),DIPLOMA IN YOGA SCIENCE (D.Y.Sc.) FOR GRADUATES, Post Graduate Diploma In Yoga Therapy For Medicos And Paramedicos (PGDYTMP), B.Sc. (Yoga), M.Sc.(Yoga) আদি।
বিভিন্ন প্ৰশিক্ষক আৰু উদ্যোগৰ ক্ষেত্ৰসমূহ এক বিস্তৃত আৰু গভীৰ জ্ঞান আৰু অভিজ্ঞতাৰ প্ৰয়োজন। তাৰে কিছুমান হ’ল-
১। কৰ্পৰেট যোগ প্ৰশিক্ষক : কৰ্পৰেট যোগ প্ৰশিক্ষকসকল কৰ্পৰেট কাৰ্যালয়ত কৰ্মচাৰীসকলৰ মানসিক আৰু শাৰীৰিক সুস্থতাৰ বাবে যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰে। ই আপোনাৰ ব্যৱসায়িক জ্ঞানৰ লগতে যোগৰ অভিজ্ঞতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যোগৰ দ্বাৰা কৰ্মচাৰীসকলৰ মনোবল, উৎপাদনক্ষমতা, আৰু মানসিক স্থিৰতা বৃদ্ধি কৰা যায়।
২। ফিটনেছ প্ৰশিক্ষক : ফিটনেছ প্ৰশিক্ষকসকল ব্যক্তিগত অথবা গোট হিচাপে শাৰীৰিক ফিটনেছৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰে। এই প্ৰশিক্ষকসকলে স্বাস্থ্য, শক্তি, নমনীয়তা আৰু সহিষ্ণুতাৰ ওপৰত জোৰ দিয়ে।
৩। সুস্থতা প্ৰশিক্ষক :সুস্থতা প্ৰশিক্ষকসকলে ব্যক্তি বা গোটক সামগ্ৰিক সুস্থতাৰ বাবে সহায় কৰে। ই মানসিক, শাৰীৰিক আৰু আধ্যাত্মিক সুস্থতাৰ ওপৰত কেন্দ্ৰীভূত থাকে।
৪। যোগ প্ৰশিক্ষক : যোগ প্ৰশিক্ষকসকলে যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰি শাৰীৰিক, মানসিক আৰু আধ্যাত্মিক সুস্থতা বৃদ্ধি কৰে।
৫। ব্যক্তিগত প্ৰশিক্ষক : ব্যক্তিগত প্ৰশিক্ষকসকলে ব্যক্তিগতভাৱে শিক্ষাৰ্থীসকলৰ লক্ষ্য আৰু প্ৰয়োজন অনুসৰি ব্যক্তিগত প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰে।
৬। যোগ অনুষ্ঠান পৰিচালনা : যোগ অনুষ্ঠান পৰিচালকসকলে যোগৰ ৰিট্ৰিট, কৰ্মশালা, আৰু বিশেষ অনুষ্ঠানসমূহৰ পৰিকল্পনা আৰু পৰিচালনা কৰে।
৭। যোগ থেৰাপিষ্ট : যোগ থেৰাপিষ্টসকলে বিভিন্ন ৰোগৰ চিকিৎসাৰ বাবে যোগৰ ব্যৱহাৰ কৰে।
৮। যোগ বিশেষ প্ৰশিক্ষক : যোগ বিশেষ প্ৰশিক্ষকসকলে বিশেষ যোগৰ ধৰণত বিশেষত্ব লাভ কৰে, যেনে শিশু যোগ, প্ৰসৱপূৰ্ব যোগ আদি।
৯। সামগ্ৰিক জীৱনশৈলীৰ প্ৰশিক্ষক : জীৱনশৈলী প্ৰশিক্ষকসকলে সামগ্ৰিক সুস্থতা আৰু সুখী জীৱনৰ বাবে সহায় কৰে।
১০। ৰিজুভেনেচন থেৰাপী আৰু বিকল্প চিকিৎসা : ৰিজুভেনেচন থেৰাপী আৰু বিকল্প চিকিৎসা বিশেষজ্ঞসকলে বিভিন্ন বিকল্প চিকিৎসাৰ পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰে।
১১। স্মাৰ্ট যোগাসনৰ মেট নিৰ্মাণ : স্মাৰ্ট যোগাসনৰ মেট নিৰ্মাণ উদ্যোগত উন্নত প্রযুক্তিৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয় যি যোগাসনৰ সময়ত সহায়ক।
১২। ফিটনেছ আৰু স্বাস্থ্য ভিডিঅ’ উদ্যোগ : এই উদ্যোগত ফিটনেছ আৰু স্বাস্থ্য সম্পর্কিত ভিডিঅ’ প্ৰস্তুত আৰু প্ৰচাৰ কৰা হয়।
যোগৰ বিভিন্ন ধৰণৰ আৰু বিশেষত্ববোৰ আছে, যিবোৰ সুনিৰ্দিষ্ট লক্ষ্য আৰু প্ৰয়োজনৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত। তাৰে কিছুমান হ’ল-
১। শাৰীৰিক ফিটনেছৰ বাবে যোগ ব্যায়াম : শাৰীৰিক ফিটনেছৰ বাবে যোগ ব্যায়াম বিভিন্ন আসন আৰু প্ৰাণায়ামৰ সংমিশ্ৰণ, যাৰ দ্বাৰা শাৰীৰিক সুস্থতা আৰু শক্তি বৃদ্ধি কৰা হয়।
২। ৰিট্ৰিট বা কৰ্মশালা: ৰিট্ৰিট বা কৰ্মশালা হৈছে একাধিক দিন বা সপ্তাহজুৰি অনুষ্ঠিত কৰা অনুষ্ঠান, য’ত অংশগ্ৰহণকাৰীসকলে গভীৰভাৱে যোগৰ অভ্যাস কৰিব পাৰে।
৩। যোগৰ ব্যক্তিগত পাঠ: ব্যক্তিগত পাঠৰ যোগ প্ৰশিক্ষণত ব্যক্তিগতভাৱে শিক্ষাৰ্থীসকলক যোগ শিকোৱা হয়, য’ত ব্যক্তিগত প্ৰয়োজন আৰু লক্ষ্যৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত হৈ থাকে।
৪। যোগ চিকিৎসা: যোগ চিকিৎসা ৰোগ আৰু স্বাস্থ্য সমস্যা নিৰাময়ৰ বাবে প্ৰদান কৰা এক বিশেষ যোগ পদ্ধতি।
৫। বিশেষকৈ শিশুৰ বাবে ডিজাইন কৰা যোগ : শিশুৰ বাবে বিশেষভাৱে ডিজাইন কৰা যোগ, য’ত শিশুসকলৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত থাকে।
৬।প্ৰসৱৰ পূৰ্বে আৰু/বা প্ৰসৱৰ পিছৰ যোগাসন : গৰ্ভৱতী মহিলাসকলৰ বাবে বিশেষভাৱে প্ৰসৱৰ পূৰ্বে আৰু প্ৰসৱৰ পিছৰ যোগাসন।
৭। দম্পতীসকলৰ বাবে যোগাসন : দম্পতীসকলৰ একেলগে যোগ অভ্যাস কৰা, য’ত তেওঁলোকৰ সম্পর্কৰ মজবুতিকৰণ আৰু মানসিক সমন্বয়ৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত থাকে।
৮।কৰ্পৰেট যোগাসন : কৰ্পৰেট যোগাসন কৰ্মচাৰীসকলৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক সুস্থতা বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰদান কৰা হয়।
৯ । আধ্যাত্মিক যোগাসন : আধ্যাত্মিক যোগাসনৰ উদ্দেশ্য হৈছে আধ্যাত্মিক উন্নতি, ধ্যান, আৰু আত্মসচেতনতা বৃদ্ধি।
যোগ প্ৰশিক্ষকৰ বিভিন্ন কামৰ ক্ষেত্ৰ আছে , তাৰে কিছুমান হ’ল-
১। স্বাস্থ্য ৰিজৰ্ট: স্বাস্থ্য ৰিজৰ্টত যোগ প্ৰশিক্ষকসকলে অতিথিসকলৰ সুস্থতাৰ বাবে যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰে।
২। স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰ : স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰত যোগ প্ৰশিক্ষকসকলে ব্যক্তিসকলক সুস্থতাৰ বাবে যোগৰ প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰে।
৩। শৈক্ষিক ক্ষেত্ৰ: বিদ্যালয় বা কলেজত যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰি শিক্ষাৰ্থীসকলৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক বিকাশৰ বাবে সহায় কৰা।
৪। বিখ্যাত ব্যক্তিসকলৰ ব্যক্তিগত যোগ প্ৰশিক্ষক: বিখ্যাত ব্যক্তিসকলৰ ব্যক্তিগত যোগ প্ৰশিক্ষক হিচাপে তেওঁলোকৰ ব্যক্তিগত যোগৰ পাঠ প্ৰদান কৰা।
৫। টেলিভিছন চেনেল : টেলিভিছন চেনেলত যোগ অনুষ্ঠানৰ প্ৰশিক্ষক হিচাপে কাম কৰা, য’ত দৃশ্যক্ৰমৰ দ্বাৰা লোকসকলক যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰা হয়।
৬। জিম : জিমত যোগৰ ক্লাচ চলোৱা, য’ত শাৰীৰিক ফিটনেছৰ বাবে যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰা হয়।
৭। চিকিৎসালয় : চিকিৎসালয়ত থেৰাপিউটিক যোগ প্ৰশিক্ষক হিচাপে ৰোগীসকলক যোগ থেৰাপি প্ৰদান কৰা।
৮। গৱেষণা : যোগৰ ক্ষেত্ৰত গৱেষণা কৰা, য’ত নতুন প্ৰক্ৰিয়া আৰু আসনৰ বৈজ্ঞানিক অধ্যয়ন কৰা হয়।
৯। কৰ্পৰেট হাউচ : কৰ্পৰেট হাউচত যোগ প্ৰশিক্ষক হিচাপে কৰ্মচাৰীসকলক মানসিক চাপ হ্ৰাস আৰু শাৰীৰিক সুস্থতাৰ বাবে যোগৰ শিক্ষা প্ৰদান কৰা।
ফোন : ৯৪৩৫১-৮৮৬৩০
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.