প্ৰাঞ্জল প্ৰতীম বৰা
ব্যায়াম বা Exercise হল পৰিকল্পিত, সংগঠিত আৰু বাৰে বাৰে নিয়মিতভাৱে কৰা শাৰীৰিক ক্ৰিয়া , যি আমাৰ স্বাস্থ্যক সুস্থ আৰু সুস্থিৰ কৰি ৰাখে। ৪৫ বছৰৰ পিছৰ লোকসকলৰ বাবে ব্যায়ামৰ প্ৰয়োজনীয়তা কিমান আৰু কিদৰে ব্যায়াম কৰিব লাগে ? ৬০ বছৰৰ পিছৰ লোকসকলৰ ব্যায়ামৰ পৰা কিমান লাভ হয় , কিদৰে ব্যায়াম কৰিব লাগে আৰু তাৰ পৰা কিবা অপকাৰ আছে নেকি? নিয়মিতভাৱে ঘৰুৱা কাম কাজবোৰ কৰিলেই এজন বয়োজেষ্ঠ লোকৰ বাবে ব্যায়াম নকৰিলেও হয় নেকি?…….আদিবোৰ প্ৰশ্ন বহুতেই সোধা দেখা যায়। এজন মানুহে ব্যায়াম কৰিলে তেওঁৰ উশাহ-নিশাহৰ গতি বৃদ্ধি পায়, হ্ৰদস্পন্দন বাঢ়ি যায়, যাৰ ফলত হাওঁফাওঁৰ পৰা যথেষ্ট পৰিমাণে অক্সিজেন তেজে পায় আৰু তাৰ পৰা পায় শৰীৰৰ মাংসপেশীসমূহে।নিয়মিত ভাবে কৰা ব্যায়ামে আমাৰ শৰীৰত সাধাৰণ অৱস্থাত (Resting period) থকা Heart rate আৰু ৰক্তচাপ কম কৰি ৰাখে আৰু হাওঁফাওঁ গভীৰভাৱে উশাহ টানিব পৰাকৈ শক্তিশালী হৈ থাকে। অতিৰিক্ত কেলৰি শৰীৰৰ পৰা ওলাই যোৱাতো ব্যায়ামে সহায় কৰে। তাৰোপৰি HDL,যাক GOOD CHOLESTEROL বুলি কোৱা হয়,তাৰ পৰিমাণ বঢ়াই তোলে। কিন্তু ঘৰত আমি যিবোৰ কাম কৰো, যেনে ঠাই চাফা কৰা, কাপোৰ ধোৱা, বাচন ধোৱা, বজাৰ কৰা, বাগিচাত ফুলৰ ফতন লোৱা আদিৰ দ্বাৰা আমাৰ উশাহ- নিশাহৰ হাৰ, হৃদস্পন্দনৰ হাৰ সেইটো গতিত বৃদ্ধি নাপায় যিটো গতিত বৃদ্ধি পায় ব্যায়ামৰ দ্বাৰা।গতিকে আমি কব নোৱাৰো ঘৰত কাম কৰা আৰু ব্যায়াম কৰা দুয়োটা সমানে ফলপ্ৰসূ বা একে বুলি। শাৰীৰিক সুৰক্ষা ৰ বাবে নিয়মিত ব্যায়ামৰ স্থান সদায় সুকীয়া। বহুতে প্ৰশ্ন কৰে ৪০ বছৰৰ পিছত কৰা ব্যায়ামে এজনলোকক বয়সৰ চাপৰপৰা দূৰত ৰাখে নেকি? মানুহৰ বয়সৰ প্ৰক্ৰিয়াটো যিহেতু এটা সাধাৰণ প্ৰক্ৰিয়া, গতিকে আমি ইয়াক বন্ধ কৰিব নোৱাৰো।কিন্তু নিয়মিত আৰু শুদ্ধভাৱে কৰা ব্যায়ামে আমাক বহুতো দূৰাৰোগ্যৰ পৰা আতৰত ৰাখি এটা সুস্থ আৰু দীৰ্ঘ জীৱন দান কৰিব পাৰে। ৪০-৫০ বছৰৰ পিছৰ সময়ছোৱা মানুহৰ শৰীৰৰ বাবে অত্যন্ত যত্নলবলগীয়া স্তৰ। এই সময়ছোৱাত মানুহৰ মাংসপেশী বৃদ্ধি প্ৰক্ৰিয়া মন্থৰ হৈ আহে আৰু শৰীৰত ফেট (fat) জমা প্ৰক্ৰিয়া বৃদ্ধি হয়। যাৰ ফলত এজন লোক মেদবহুল হৈ ৰক্তচাপ, মধুমেহ, হৃদযন্ত্ৰৰ বিভিন্ন বিসংগতি আদি বিভিন্ন ৰোগত ভোগা সম্ভাৱনা বৃদ্ধি পায়। সেয়েহে শৰীৰৰ বিভিন্ন metabolism প্ৰক্ৰিয়া সমূহ যাতে মন্থৰ আৰু জটিল হৈ নপৰে তাৰ বাবে ব্যায়াম ৰ অতিকৈ প্ৰয়োজন। ৬০ বছৰৰ ওপৰৰ লোকসকলে নিয়মিতভাৱে কিছু সময়ৰ বাবে কৰা ব্যায়ামে যথেষ্ট উপকাৰ কৰিব পাৰে। যেনে…
(১)শৰীৰৰ immune system শক্তিশালী কৰি ৰাখে।
(২)হৃদযন্ত্ৰৰ ৰোগ, ষ্ট্ৰক, মধুমেহ আদি বিভিন্ন ৰোগৰ পৰা দূৰত ৰাখে।
(৩)ব্যায়ামে Endorphin নামৰ হৰমনৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰি মানুহৰ মানসিক চাপ কম কৰা, টোপনি নিয়মীয়া কৰা আদিত সহায় কৰে, যি এজন ৬০ বছৰীয়া লোকৰ বাবে অতি প্ৰয়োজন।
(৪)দলগতভাৱে কোনো ঠাইত আনলোকৰ লগত কৰা ব্যায়ামে Depression , অকলশৰীয়া ভাব আদি দূৰকৰি মানসিক স্বাস্থ্য শক্তিশালী কৰি ৰাখে।
(৫)বিভিন্ন স্নায়ৱিক ৰোগৰপৰা দূৰত ৰখাৰ উপৰি যিসকলৰ কোনো স্নায়ৱিক অসুবিধা থাকে তেওঁলোকে নিয়মিত ব্যায়াম কৰাটো অতি জৰুৰী।
এজন ৪৫ বছৰৰ ওপৰৰ লোকে ঘৰতে বা আনকোনো ব্যায়াম প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ বা জিম আদিৰ লগত জড়িত হৈ ব্যায়াম কৰিব পাৰে। কিন্তু এই বিষয়ে কিছু গুৰুত্ব দিব লগীয়া কথাও আছে। যিকোনো ব্যায়াম ‘set’ হিচাপে কৰা উচিত । যেনে কোনো এটা ব্যায়াম এবাৰত দহবাৰকৈ দিনটোত দুবাৰ, ব্যায়াম ৰ মাজত জিৰণি ৰ প্ৰয়োজন। লগতে আপুনি কৰা ব্যায়াম বোৰ আপোনাৰ বয়স আৰু শাৰীৰিক শক্তি বা সামৰ্থ্য অনুসৰি হোৱা উচিত। আপুনি মনত ৰাখিব লাগিব ………..
(১)আপুনি কৰা ব্যায়ামৰ ওপৰত আপোনাৰনিয়ন্ত্ৰণ থাকিব লাগিব।জোৰ কৰি অধিক মাত্ৰাত ব্যায়াম কৰিব নালাগে, যাতে শৰীৰৰ হাড় , মাংসপেশী, স্নায়ুৰজ্জা, লিগামেন্ট আদিৰ গঠনৰ ওপৰত কোনো বাৰূপ প্ৰভাৱ নপৰে।
(২)যদি কোনো এটা ব্যায়াম কৰিলে আপুনি বেছি কষ্ট অনুভৱ কৰে, তেন্তে তাক বন্ধ কৰক।
(৩)ব্যায়ামৰ সময়ত শৰীৰৰ পৰা যথেষ্ট পৰিমাণৰ পানী ঘামৰ যোগেদি বাহিৰ ওলাই যায়। গতিকে পানী বা electrolyte যেনে গ্লুকজ, বিভিন্ন sports drinks আদি লওক।
(৪)বয়োজেষ্ঠলোকসকলৰ বাবে ব্যায়াম ৰ মাজত সপ্তাহত দুই বা তিনিটা দিন জিৰণি ৰ প্ৰয়োজন।
(৫)৬০ বছৰৰ ওপৰৰ লোকসকলে প্ৰথমে সপ্তাহত দুই তিনিবাৰ আৰু লাহে লাহে তাক সপ্তাহত পাচ – ছয় বাৰলৈব্যায়ামৰ সময় বঢ়াবলৈ চেষ্টা কৰিব লাগে।
(৬) বয়স বঢ়াৰ লগে লগে Aerobic exercise সমূহ আমাৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয়। হাত দুখন লৰচৰ কৰি খোজ কাঢ়া , চাইকেল চলোৱা, সাতোৰা, Treadmill exercise, আদিও যথেষ্ট উপকাৰী
(৭)এজন ৬০ বছৰৰ ওপৰৰ লোকে সম্পূৰ্ণ দেহৰ গোটেইবোৰ গাঠিৰ বাবে যদি ব্যায়াম কৰে, ই আপোনাৰ Testosterone hormone ৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰে আৰু শৰীৰৰ Metabolism প্ৰক্ৰিয়াত সহায় কৰে। তাৰবাবে আপুনি শৰীৰৰ ওপৰৰ গাঠিবোৰ যেনে – ডিঙি, বাহু, কিলাকূটি, হাতৰ সৰু গাঠি, আঙুলি ৰ গাঠি আদিৰ বাবে এটা দিন আৰু ভৰিৰ গাঠিসমূহৰ যেনে- আঠু, ভৰিৰ তলৰ গাঠি, ভৰিৰ আঙুলি ৰ গাঠি বোৰৰ বাবে আন এটা দিনলৈ ব্যায়াম সমূহ ভগাই লৈ কৰিব পাৰে।
(৮) ওজন দঙা বা weight lifting exercise আপুনি কৰিব পাৰে। কিন্তু আপোনাৰ capacity আৰু চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি কৰক।৪০ বছৰৰ তলৰ লোকসকলে কৰাৰ দৰে আপুনি নিজে কষ্টপোৱাকৈ ওজন দাঙিবলৈ চেষ্টা নকৰিব। যিখিনি সহজভাৱে পাৰে সেইখিনিয়ে কৰক। লাহে লাহে আৰম্ভ কৰক আৰু দুই ছেকেণ্ড সময় লওক ওজন ওপৰলৈ দাঙোতে আৰু ৪ ৰ পৰা ৬ ছেকেণ্ড লওক ওজন তললৈ নমাই আনোতে। আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হল , ওপৰলৈ ওজন দাঙোতে দীঘলকৈ উশাহ লওক , ওপৰত ধৰি ৰখা সময়খিনিত উশাহটো লাহে লাহে এৰি দিয়ক আৰু পুনৰ উশাহ লে তললৈ নমাই আনক।ইয়াৰ পিছত লাহেকৈ উশাহটো এৰি দি পুনৰ উশাহ লৈ ওপৰলৈ তুলি ধৰক।
বয়সৰ লগে লগে নিজকে ব্যায়াম আৰু শাৰীৰিক ক্ৰিয়া ৰ দ্বাৰা সক্ৰিয় কৰি ৰখাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। আৰু ইয়াৰ বাবে কোনো নিদিষ্ট সময় নাই। যিকোনো সময়তে আপুনি শৰীৰ ক সুস্থ আৰু সক্ৰিয় কৰি ৰাখিবলৈ প্ৰয়োজনীয় ব্যায়াম বা Exercise সমূহ আৰম্ভ কৰিব পাৰে।
ফোনঃ ৮৬৩৮৩৮৮০৭৭
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.